Lublin, jego krajobraz i architektura to motywy stale przewijające się w twórczości Józefa Czechowicza, autora związanego rozlicznymi więzami z miastem urodzenia, młodości i pierwszych literackich wtajemniczeń.
Poeta już za życia był otoczony legendą i uważany za niekwestionowanego przywódcę młodego pokolenia. Jego dorobek oceniano jako zjawisko wybitne. Czesław Miłosz zaliczał go do najważniejszych twórców okresu międzywojennego. Dzieło Czechowicza, należące dziś do klasyki literatury polskiej, wciąż wpływa na kolejne generacje twórców.
Józef Czechowicz urodził się 15 marca 1903 roku, jako najmłodsze z trojga dzieci Małgorzaty z Sułków i Pawła Czechowicza. Jego rodzice wywodzili się ze wsi, ojciec pracował jako woźny w banku. W roku 1913 rozpoczął naukę w szkole elementarnej, którą ukończył w 1917 roku. Naukę kontynuował w Seminarium Nauczycielskim. Przez kilka miesięcy roku 1920 brał udział jako ochotnik w wojnie polsko-sowieckiej. Po powrocie z frontu pracował w szkole na kresach Rzeczypospolitej. W roku 1926 otrzymał pracę w szkole specjalnej w Lublinie, potem został jej kierownikiem.
Debiutował w miesięczniku „Reflektor”, publikując w roku 1923 prozę poetycką. W 1927 ukazał się tom poezji Kamień, bardzo dobrze przyjęty przez krytykę. Gdy w latach 1928-1929 studiował w Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, zaczął publikować w pismach stolicy. W 1930 roku wydał drugi tom – dzień jak co dzień. W tym samym roku wyjechał na stypendium do Francji. W roku 1932 ukazała się ballada z tamtej strony, w 1934 – w błyskawicy oraz wspólny z Franciszką Arnsztajnową tom wierszy o Lublinie – Stare kamienie. W 1936 wydał tom nic więcej, w 1938 Arkusz poetycki, a w 1939 tom nuta człowiecza.
W roku 1933 Czechowicz przeniósł się na stałe do Warszawy. Od 1938 do wybuchu wojny pracował w redakcji Polskiego Radia. W tych latach powstały sztuki teatralne, słuchowiska, większa część twórczości dla dzieci i wiele przekładów. Jako pierwszy tłumaczył na polski fragmenty Ulissesa Joyce’a, wiersze T. S. Eliota, przekładał też R. Kiplinga, W. Whitmana, A. Rimbauda, G. Apollinaire’a, J. Seiferta, A. Błoka, W. Blake’a i wielu innych. Wypowiadał się w eseistyce, artykułach publicystycznych, redagował dodatki literackie do pism lubelskich i warszawskich.
W 1934 roku powstał Poemat o mieście Lublinie. Znalazły się w nim wiersze połączone prozą poetycką oraz wzbogacone zaproponowanym przez poetę podkładem dźwiękowym. Tekst jako słuchowisko nadało Polskie Radio.
Po wybuchu wojny Józef Czechowicz wrócił do Lublina. Zginął 9 września 1939 roku, podczas nalotu lotnictwa niemieckiego.